Buty dla supinatorów? Czy istnieją i czym się różnią?

Jeśli mówimy o nadpronacji, sytuacja wydaje się względnie klarowna. Jeśli ktoś ma problem z uciekaniem/koślawieniem kostki do środka, lepszym wyborem będą dla niego buty ze stabilizacją. Tego rodzaju buty posiadają wzmocnienia po stronie wewnętrznej, co ogranicza nadmierną pronację. Jednakże, co w przypadku osób, które stopę przetaczają po zewnętrznej krawędzi? Co w przypadku supinacji? Czy istnieją buty dedykowane dla supinatorów?

W uproszczeniu, zamieszanie wynika z tego, że możemy wyróżnić trzy sposoby przetaczania stopy:

• nadmiernie pronujący,
• neutralny,
• supinujący.

Natomiast typy butów są tylko dwa:

• buty ze stabilizacją,
• buty neutralne.

Krótko mówiąc, buty ze stabilizacją są zalecane przede wszystkim dla osób, których stopy wykazują nadmierną pronację. Osoby o stopach neutralnych lub supinujących powinny wybierać obuwie neutralne. Dlaczego? Aby to zrozumieć warto zagłębić się trochę w sam mechanizm pronacji i tego jak buty są w stanie na nią wpływać.

Dla stóp nadpronujących – buty ze stabilizacją

Nadmierna pronacja występuje, gdy ruch w stawie skokowym jest nadmierny a kostka ulega koślawości do wewnątrz. Za tym ruchem idzie obniżenie łuku stopy i często płaskostopie podłużne. Z tyłu zazwyczaj widać jak linia pomiędzy stawem kolanowym a piętą ,,łamie się” w kostce do środka. A im stopa bardziej przekoślawia się do środka, tym bardziej ma tendencję do przetaczania się po swojej wewnętrznej krawędzi. Często w takiej sytuacji zmienia się też ułożenie kolan, które zbiegają się ku sobie, a nogi przyjmują pozycję przypominającą literę ,,X”.

W tym przypadku zastosowanie ma obuwie ze stabilizacją. Obuwie tego typu zazwyczaj jest specjalnie wzmocnione w celu przeciwdziałania nadmiernej pronacji. Często rozwiązanie to polega na obecności dodatkowego sztywnego elementu umieszczonego po wewnętrznej stronie podeszwy. Ten element jest zazwyczaj twardszy i bardziej sztywny niż pianka zastosowana po przeciwnej stronie buta. W momencie kiedy kostka próbuje wychylić się nadmiernie do środka (przeoślawić), sztywniejsza pianka ogranicza ten ruch. W rezultacie nadmierna pronacja jest redukowana.

Element stabilizujący w opisanej wyżej formie to oczywiście nie jedyny element stabilizacji. Producenci stosują też inne rozwiązania jak szersza i sztywniejsza podeszwa w części pietowej, podniesione krawędzie podeszwy, wzmocnienia po wewnętrznej stronie cholewki buta czy asymetryczne zapiętki. To wszystko celem ograniczenia nadmiernego koślawienia kostek do środka.

Dla stóp neutralnych – buty neutralne

Neutralną pronację obserwujemy wtedy, gdy ruch w stawie skokowym ma miejsce, ale nie prowadzi on ani do nadmiernego koślawienia kostki do wewnątrz, ani do zbytniego jej przechylenia na zewnątrz. W tym przypadku stopa przemieszcza się mniej więcej przez środek po torze przypominającym kształt litery ,,S”. Ruch rozpoczyna się od zewnętrznej strony pięty, przez kości śródstopia (od piątej do pierwszej), aż do wybicia się z palca dużego.

W tym przypadku jest zdecydowanie najprościej i wybieramy` buty neutralne. Są przeciwieństwem obuwia ze stabilizacją. W przypadku butów neutralnych struktura podeszwy po stronie wewnętrznej (przyśrodkowej) i zewnętrznej (odśrodkowej) jest taka sama. W efekcie but nie ingeruje w naturalny proces przetaczania stopy. Nie ma takiej potrzeby.

Dla stóp supinujących – (też) buty neutralne

Supinacja stanowi przeciwny przypadek do nadmiernej pronacji. W tej sytuacji ruch w stawie skokowym jest zbyt mały, aby stopa przetaczała się w neutralny sposób. Z tego też względu mówimy, że supinacja to niedostateczna pronacja. Zazwyczaj łączy się z wysokim łukiem stopy, aczkolwiek nie obserwujemy sytuacji kiedy linia między kolanem, a kością piętową ,,łamie się” w kostce na zewnątrz. Stopa w takim przypadku przetacza się głównie po swojej zewnętrznej krawędzi. Często jest to również związane z szerokim ustawieniem (szpotawością) kolan. W uproszczeniu, można by powiedzieć, że nogi wydają się tworzyć kształt litery ,,O”.

W takiej sytuacji nie ma potrzeby wpływania na ruch kostki i ułożenie stopy, a co za tym idzie, wybieramy również buty neutralne. Po prostu jedne osoby będą przetaczały stopę w takim bucie w sposób bardziej prosty (neutralny), podczas gdy inne bardziej na zewnętrznej krawędzi (supinujący). Niemniej jednak, obie grupy potrzebują dokładnie tego samego, neutralnego rodzaju obuwia.

Czy „neutralne” i „neutralne/supinujące” to to samo?

Często jednak sprzedawcy w sklepach internetowych mieszają te dwie kategorie. Przeglądając strony sklepów, można się natknąć na chaos i niekonsekwencję. Na jednej stronie internetowej dany model buta jest opisany jako ,,neutralny”, podczas gdy na innej dokładnie tej samej parze butów przypisuje się opis „neutralny/supinacja”. To może wprowadzać zamieszanie i sugerować, że są to dwa różne modele. To nieprawda. Pod kątem konstrukcyjnym nie ma butów dedykowanych dla supinatorów. To dokładnie te same modele. Po prostu inaczej opisane.

Wracając do pytania z nagłówka ,,czy buty neutralne i neutralne/supinujące to to samo?” odpowiadam – tak. Pod obydwoma tymi nazwami, kryje się dokładnie ten sam typ konstrukcji obuwia.

PS To jest aktualizacja wpisu oryginalnie opublikowanego w kwietniu 2019 roku.