Jeszcze kilka lat temu istniał wyraźny podział na buty neutralne i buty dla pronatorów. Te drugie od tych pierwszych odróżniały się stabilizacją nadpronacji. Dużej nadpronacji jednak i tak nie potrafiły skorygować. Po cichu takich butów na rynku pojawia się coraz mniej i coraz trudniej takie buty znaleźć.
Stabilizacja „po staremu”
Czym się różnią buty neutralne od stabilizujących? Tym, że te drugie skierowane są przede wszystkim dla osób które mają stopy nadmiernie pronujące. Mówiąc łopatologicznie, są to buty dla osób którym kostki „uciekają” do wewnątrz.
Odpowiadają za to różne systemy i rozwiązania. Buty ze stabilizacją mają najczęściej najbardziej usztywnione zapiętki aby najbardziej trzymać piętę. Mają dodatkowe mostki stabilizujące w połowie podeszwy, aby ograniczać ruchy skrętne buta. Mają wreszcie system który jest nierozerwalnie związany z tą kategorią butów. Mowa o „stabilizacji” w postaci bloku ze sztywniejszej pianki po przyśrodkowej stronie podeszwy. Sztywniejsza pianka w tym miejscu powoduje, że stopa podczas przetaczania układa się nieco na zewnątrz, co równoważy nadmierną pronację. A raczej może ją równoważyć w pewnym stopniu. Bo o ile z zewnątrz ten blok wygląda solidnie to wewnątrz czasami nie jest to nawet centymetr pianki (szara pianka na zdjęciu poniżej).

Pomyślmy… Podczas biegu chwilowy nacisk stopy na podłoże to kilkukrotność masy ciała. Pianka stabilizująca jest twardsza od reszty podeszwy o kilkanaście/kilkadziesiąt procent. Ile może zatem skorygować? Niewiele.
Stabilność „po nowemu”
W ostatnich latach coraz częściej stabilizacja zaczyna wyglądać inaczej. Zamiast rozwiązania z „blokiem” stabilizującym i stabilizacją „dla pronatorów” mamy do czynienia z szyną stabilizującą i stabilnością, powiedziałbym, ogólną. Rozwiązania z szynami stosuje już adidas, Brooks i w mniejszym stopniu Nike. Polega ono na podniesieniu krawędzi podeszwy, co tworzy „korytko” w którym leży stopa. Korytko takie ogranicza uciekanie stopy na boki. Może mieć więc wpływ na ograniczanie nadmiernej pronacji jednak przede wszystkim ma za zadanie ustabilizować stopę a patrząc szerzej także kolano, biodro…

Jest to rozwiązanie bardziej uniwersalne, bo pozwala na to aby buty z tak rozwiązaną stabilizacją były użytkowane zarówno przez osoby o stopach neutralnych jak i nadmiernie pronujących. Jak to wygląda w poszczególnych markach?
Asics
Asics podchodzi do sprawy najbardziej konserwatywnie i póki co utrzymuje się tutaj cały czas klasyczny podział na buty neutralne i stabilizujące. Niemniej jednak od kilku lat stabilizacja w Asicsach idzie w tą coraz bardziej dynamiczną stronę. Twardszy i sztywniejszy system Duomax został zastępowany Dynamic Duomaxem. Nie jest już tak inwazyjny jak w pierwszych edycjach serii GT przez co coraz częściej mówi się, że buty pokroju Kayano, czy GT-2000 mogą być używane także przez osoby ze stopą neutralną.
treningowe neutralne „Ride” | treningowe neutralne | treningowe ze stabilizacją | |
---|---|---|---|
największa amortyzacja | MetaRide | Gel-Nimbus | Gel-Kayano |
bardzo duża amortyzacja | GlideRide | Gel-Cumulus | GT-4000 GT-2000 |
duża amortyzacja | EvoRide | Gel-Pulse | GT-1000 |
umiarkowana amortyzacja | Gel-Excite Gel-Contend |

adidas
adidas kilka lat temu miał jeszcze odpowiedniki większości swoich flagowych butów w wersjach ze stabilizacją. Mieliśmy więc Ultraboosta ST, Solarboosta ST, Solarglide ST czy Solardrive ST. Dziś z tej palety został już tylko Solarglide ST.
neutralne | stabilizacja | |
---|---|---|
największa amortyzacja | Ultraboost | |
bardzo duża amortyzacja | Solarboost Solarglide | Solarglide ST |
duża amortyzacja | Solardrive |
Właściwie chyba tylko po to aby po prostu był. Model ten poza tym, że ma nieco sztywniejszą piankę boost po przyśrodkowej stronie podeszwy ma bardzo miękką i elastyczną konstrukcję cholewki. W przypadku kiedy stopa nadmiernie pronuje czyli ucieka do środka nie trzyma jej zbyt mocno. Jakikolwiek inny but ze sztywną podeszwą i usztywnionym zapiętkiem trzyma stopę lepiej. Za kilka sezonów zapewne również i on zniknie z oferty.

Brooks
W Brooksie podobnie jak w Asicsie cały czas funkcjonuje podział na buty neutralne i stabilizujące. Jednak stabilizacja uległa w ostatnich latach znacznej zmianie. Zamiast klasycznego bloku stabilizującego mamy podobnie jak w adidasie szynę stabilizującą Guideraiils, co sprawia, że jest to but który trzyma stopę lepiej jako całość a niekoniecznie jest przeznaczony tylko „dla pronatorów”. W obecnej chwili można powiedzieć, że buty neutralne są dla osób o stopie neutralnej (nie koślawiącej się do środka) a te z kategorii support dla osób zarówno o stopie neutralnej jak i nadmiernie pronującej.
neutralne | stabilizacja | |
---|---|---|
największa amortyzacja | Gliceryn | Transcend |
bardzo duża amortyzacja | Ghost | Adrenaline GTS |
duża amortyzacja | Aduro |

New Balance
W NB linia butów ze stabilizacją nigdy nie była szczególnie rozbudowana a aktualnie została ograniczona do minimum. Właściwie w ofercie NB znajduje się tylko jeden but treningowy ze stabilizacją – 860, oraz jeden treningowo-startowy ze stabilizacją (ale bardzo delikatną) – Fuelcell Prism. I to wszystko.
neutralne | stabilizujące | |
---|---|---|
największa amortyzacja | 1080 More | |
bardzo duża amortyzacja | 880 | 860 |
duża amortyzacja | 680 |

Mizuno
W Mizuno najmniej się pod tym kątem dzieje. Z resztą jest to marka która konstruuje buty w sposób który sam z siebie daje bardzo dużo sztywności i stabilności – mowa o systemie Wave. W butach ze stabilizacją jest on jeszcze bardziej rozbudowany niż w tych neutralnych. Z jednej strony w Mizuno podział na buty neutralne i stabilizujące jest cały czas widoczny. Z drugiej strony w butach ze stabilizacją od kilku lat wiele się nie dzieje. Cały czas mamy niemal te same modele i konstrukcje.
neutralne | stabilizacja | |
---|---|---|
największa amortyzacja | Wave Sky Wave Prophecy | Wave Horizon Wave Paradox |
bardzo duża amortyzacja | Wave Ultima Wave Rider | Wave Inspire |
duża amortyzacja | Wave Stream | Wave Equate |

Nike
Nike już dość dawno przestał dzielić buty na neutralne i stabilizujące. Ładnych kilka lat temu wycofał jednego z najlepiej się sprzedających butów ze stabilizacją czyli Lunarglide i zastąpił go butem neutralnym Odyssey React (który też już został wycofany). Drugi klasyczny but ze stabilizacją od Nike czyli Zoom Structure w najnowszej edycji zupełnie po cichu stał się butem neutralnym. W miejscu gdzie kiedyś znajdował się element sztywniejszej pianki i system Dynamic Support mamy coś co tylko go imituje. Może i wygląda podobnie ale na wyglądzie się kończy. Po cichu Zoom Structure stał się butem neutralnym. Prawdopodobnie podzieli los adidasa Solarglide ST i w pewnym momencie zniknie z rynku.

Jeśli natomiast ktoś szuka innego, klasycznego buta ze stabilizacją to w ofercie Nike już takiego nie ma.
neutralne | stabilizujące | |
---|---|---|
największa amortyzacja | Zoom Vomero Ininity React | |
bardzo duża amortyzacja | Zoom Pegasus Miler React Zoom Structure | |
duża amortyzacja | Zoom Winflo |
Jak widać w poszczególnych markach wygląda co różnie. Najdalej poszli „giganci” – Nike już nie ma w ofercie butów ze stabilizacją, adidas dla przyzwoitości zostawił jeszcze Solarglide ST. Stabilizacja w formie stabilizacji dla pronatorów albo zostaje zastąpiona stabilnością ogólną, albo znika całkowicie. I z roku na rok po cichu będzie jej mniej.
Może jakaś podpowiedź dla nadsupinatorów? Czy takie buty w ogóle istniały kiedykolwiek?
Panie Pawle może coś na temat kolców biegowych (do jakich dystansów, amortyzacja, itp.).
I ja myślę, ze to jest dobry kierunek – takie „szyny” jak wspominasz wydają mi się o wiele praktyczniejsze i dostosowane do potrzeb biegaczy z naprawdę różnymi stopami.
Witam. Mam pytanie czy Mizuno Vave Horizon 5 to nadal buty dla pronatorów?
Tak
Świetny wpis, lubię takie zestawienia konkretnych informacji 🙂
Cześć. Świetny wpis. Mam bardzo konkretne pytanie, może znasz odpowiedź. Idealnie pasują mi Kayano, biegam w nich od kilku lat (oczywiście zmieniam co jakiś czas parę, zresztą latam w dwóch parach na zmianę). Jestem lekkim pronatorem. Powtórzę: Kayano są stworzone dla moich stóp. Pytanie: jaki model Asics lub innej firmy jest najbardziej zbliżony do Kayano? A najlepiej trochę tańszy i lżejszy. Pozdro, Paweł
Cześć, a jakie buty startowe dla pronatorów?
Dokładnie te same co dla osób ze stopą neutralną. Startówek ze stabilizacją dla pronatorów nigdy nie było zbyt wiele. Odchudzanie buta sprawiało też, że stabilizacja w formie jaką ją znamy z butów treningowych miała marginalne znaczenie. W przypadku dużej nadpronacji i potrzeby jej stabilizacji dużo lepiej sprawdzały się i sprawdzają wkładki stabilizujące.
No właśnie wczoraj się dowiedziałem w sklepie, że startówki mają wklejaną wkładkę, chyba że powinienem szukać wyjątków od reguły.
A co z Brooks Launch GTS 8? Na anglojęzycznym portalu znalazłem info że to buty z dobrą stabilizacją do „speedwork”.
Ciekawy punkt widzenia